Bart Bomas

Een wonderschone kaart. Ik kreeg hem op 9 maart 2017 in mijn dagelijkse wolken-bericht van de Cloud Appreciation Society (https://cloudappreciationsociety.org/). Het ragfijne patroon bestaat uit de routes van orkanen tussen 1851 en 2005. De maker ‘Nilfanion’ projecteerde de data van Hurricane Centers over een satellietbeeld van NASA. Kijk eens naar de rechterzijde (inzet). De Atlantische onweerssystemen ontstaan in een opvallend klein gebied. Zo ongeveer ter hoogte van de mondingen van de rivieren Sénegal en Gambia. Ze worden geboren als zee-mist op het jaarlijks ritme van de seizoenen. Als ze zijn gegroeid tot orkanen worden ze op de passaatwinden van Afrika naar Noord Amerika geblazen en van daar als uitdovende depressies meegenomen met de straalstroom richting Europa.
Mij treft het volgende in dit kaartbeeld. De globale routes van orkanen behoorden reeds in de 16e en 17e eeuw tot de ervaringskennis van zeelieden. Maar pas sinds enkele decennia is het mogelijk om dit oude weerpatroon als een still van een timelapse te tekenen.
Alleen een organisme dat zeer traag en uiterst lang leeft, zou dit beeld rekenen tot de normale gewaarwording. Een oude boom bijvoorbeeld. Misschien ziet of voelt een oude boom met zijn bladeren en wortelgestel de seizoenen of bijvoorbeeld de klimaatverandering als timelapse? Wat te denken van de recent ontdekte Groenlandse haai met zijn respectabele leeftijd van 392 jaar, of de Caraïbische rifkoralen van 5.000 jaar oud, de ruim 5.000 jaar oude boom Metusalah, of het oudste levende wezen: het rhizoom Pando, een bos van ratelpopulieren in Utah met een gezamenlijk wortelstelsel van minstens 80.000 jaar oud. Hun ‘blik’ is ingesteld op de lange duur en grote schaal.
De anderhalve eeuw van voortrazende orkanen is voor de haai minder dan de helft van zijn leven. Voor Metuslah of het koraal slechts 3% en voor Pando 0,2% van zijn leven – ter vergelijking is dat een paar maanden op een heel mensenleven. Een boom als Pando ‘ziet’ de polen smelten en weer bevriezen, de zeespiegels stijgen en dalen, woestijnen oprukken of rivieren zwellen.
Nu hebben mensen zich deze blik ook aangemeten. Computers, satellieten en sensoren verschaffen Homo Sapiens voor het eerst in de geschiedenis een ongekend blikveld op de grote schaal en de lange duur, real time en dichtbij: de eigen planeet.
Net als een virtual reality bril is het even wennen om te kijken als een boom. Maar probeer het eens zelf: kijk als een boom, of vooruit, een Groenlandse haai. Zie een wereld in verandering. Ontdekkingen liggen in het verschiet.

5 juni 2017

Bron: By Background image: NASA this version: Nilfanion – Created using User:jdorje/Tracks by Nilfanion on 2006-08-05. Background image from File:Whole_world_-_land_and_oceans.jpg (NASA).Tracking data for storms within the Atlantic and Eastern Pacific basins is taken from the National Hurricane Center and the Central Pacific Hurricane Center’s Northeast and North Central Pacific hurricane database. The tracking data for storms within the Indian Ocean, the Northwest Pacific and the Southern Pacific is from the Joint Typhoon Warning Center. Tracking data for Cyclone Catarina in the South Atlantic was published in Gary Padgett’s April 2004 Monthly Tropical Cyclone Summary and was originally produced by Roger Edson of the University of Guam., Public Domain, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=1020577