Handboek veldwerk Litouwen
Jan de Graaf
Spread uit een Litouwse instructiebrochure, getoond op 11-11-2016 op
de Nederlandse televisie, op de dag af 98 jaar na de wapenstilstand
van de Eerste Wereldoorlog. Dit handboek voor burger-alertheid werd
verspreid in dezelfde week dat Donald Trump werd gekozen tot nieuwe
president van de Verenigde Staten (op 10 november), in de week dat
Europa terugkeek op de Val van de Berlijnse Muur (op 9 november), de
aanloop naar een andere positie op de wereldkaart van de Baltische
zee. Juist in die week wapenen de Baltische Staten zich tegen onzekere
tijden, met een kans op kwaadwillende intruders. Wie zijn Estse,
Letse, Litouwse vrienden, wat is het NATO-lidmaatschap waard, en wat
is hen dat waard? Op korte termijn krijgt Litouwen militaire steun van
NATO-partners, waaronder een handvol straaljagers uit Nederland. Twee
jaar geleden publiceerde ik, na afloop van deelname aan
een symposium in Nida op de Koerse Schoorwal (UNESCO-werelderfgoed
cultureel, sinds 2000) een kort essay
The culture of sandy shores (fragment)
“The Curonian Spit … was then (before
1989) bloated with missiles … and harrows … used by Sovjet border
guards to smooth the beaches every night … The morning light
revealed any footprints leading to or from the sea … The beach was
transformed into a tale telling text, disclosing that intruders
trespassed a hermetic closed line.”